Kanban gelecek stoksuz çalışacağız öyle mi? Olacak iş değil!

Stoksuz çalışmanız mümkün değildir. Elbette Kanban ile de stoklu çalışacaksınız.

“Tek parça akışı” veya “sıfır stok” denen şeyler teorik hedeflerdir. “Ulaşılsın” diye değil, “hep oraya bakılsın, unutulmasın, rotamızı şaşırmayalım” diye konmuş hedeflerdir. Bu hedeflere yaklaşmak için sürekli çaba gösterilir fakat “işte sonunda ulaştım” diyebileceğiniz bir nokta yoktur.

Neticeten, Kanban’da da stok oluşur. Fakat MRP kontrolsüz stok oluştururken Kanban pratikte çok kolay yönetilebilir ve kontrol edilebilir stok oluşturur. Teorik olarak MRP’de aynı şeyi söylüyor olabilir. Fakat pratikte MRP ile stoklarını istediği şekilde kontrol altına alabilen ve hatta stoklarını doğru izleyebilen firma sayısı çok fazla değildir.

Başka bir deyişle stok kontrolü konusunda MRP de harcadığınız emek, zaman ve stresi Kanban’la karşılaştırırsanız Kanban’ın doğru çözüm olduğunu hemen görebilirsiniz.

ford

Bakın Toyota Yönetim Sistemi mimarlarında Eiji Toyoda ve deha mühendis Taiichi Ohno 1950’de Ford Motor’u inceledikten sonra itme sistemi hakkında ne gibi bir yorumda bulunuyor:

“Kitle üretim sistemi, esneklikten yoksundur, katı bir hiyerarşiye dayanmaktadır ve verimsizdir”

Yıl 1950,

🙂

 

Kanban ile MRP’siz yaşam mümkün müdür?

Evet, imkân dâhilindedir.  Tabii genişliği ve derinliği size kalmış.

Bu durumda MRP çalıştırmanıza imalat ve tedarikçiler için iş emirleri hazırlamanıza gerek yok; en azından Kanban’la yönetilen ham madde ve yarı mamuller için.

Yine de bazı durumlarda MRP sistemini de yönetmeniz gerekiyor olabilir. Mesela:

  • “Çekme” operasyonunu tetiklemek ve seviyelendirmek için depoya sevkiyat emri üretmek isteyebilirsiniz.
  • Kapasite planlaması yapmak isteyebilirsiniz
  • Malzeme için uzun dönemde farklı ihtiyaç planlaması yapmak isteyebilirsiniz
  • İşletmenizde belirli operasyonlar Kanban döngüsüyle çalışıyorken takip eden operasyonlar hâlen itme ile çalışıyor olabilirpixabay_free_hand-565588_640

Burada can alıcı nokta şu: Kanban’a geçtiğiniz oranda MRP ve “itme”nin sebep olduğu hantallıktan ve yönetim zorluğundan kurtulursunuz. MRP sorunları ile her gün boğuşmaktansa Kanban tasarlarken bir defa yorulmak, sonra sadece işler yolunda mı diye sahayı check etmek daha iyidir.

Not: “check etmek” yerine uygun Türkçe kelime bulamıyorum. “Kontrol etmek” değil, “denetlemek” de değil. “Doğru olup olmadığını kontrol etmek” daha uygun gibi ama o da çok uzun. Neyse, anlaşılıyorsa mesele yok.

🙂

 

Doğru çözümü arayanın yolu Kanban’la kesişir

nasreddin_wikimedia_commons

Nasrettin Hoca’nın pek bilinmeyen ama benim çok sevdiğim bir fıkrası var.

Hoca yerde bir şeyler arayarak dolaşıyormuş.

Etrafta görenler sormuşlar, “Hoca, hayırdır bir şey mi kaybettin?”.

“Evet” demiş Hoca “yüzüğümü kaybettim onu arıyorum”. 

Yardım etme refleksiyle yine sormuşlar, “peki nerede kaybettin Hoca?”

“Aha, ta şuradaki samanlıkta” demiş Hoca.

“Yahu Hoca” demişler, “madem samanlıkta kaybettin niye burada dışarda arıyorsun?”

“Doğru haklısınız ama..” demiş Hoca “samanlık çok karanlık ya, işte o yüzden…”

Yalın ve Kanban’ın gücünden az çok haberdar oldukları hâlde, gerekli adımları atmakta çekingen davrananları görünce bazen aklıma Nasrettin Hoca’nın bu fıkrası geliyor.

Oysa Kanban’ı arayıp bulacağınız yer Nasreddin Hoca’nın samanlığı gibi karanlık da değil. Sadece doğru bakış açısını yakalamanız gerekiyor.

🙂

Bana her şey Kanban’ı hatırlatıyor

Bildiğiniz gibi “Yalın” 7 israfın elimine edilmesine odaklanır. 7 israfı tekrar hatırlayalım:

  • Stoklar
  • Fazla üretim
  • Taşımalar
  • Beklemeler
  • Hatalı üretim
  • Gereksiz prosesler
  • Gereksiz insan hareketleri

pixabay_free-304983_640

Değer akış analizi (VSM) çalışması bu israfların en aza indirilmesi için önce mevcut durumun fotoğrafını çeker. Ardından da olması gereken durumu belirlenir, yani gelecek durum haritası çıkarılır.

Gelecek durum haritalarının neredeyse tamamı Kanban’ı işaret eder. Zira 7 başlı israf canavarının en korkuncu olan stok ve fazla üretim belasıyla baş etmenin tavsiye edilen yegane yolu Kanban’dır.

Kanban’dan korkmayın. “İtme” sistemi bağımlılığından kurtulun.

“İtme” sistemi dostunuz değildir.

🙂